In his condemned cell Bhagat Singh kept a collection of Urdu Poetry .Here is first part of it in Punjabi and Hindi


Revolutionary keeps himself in great spirit in the face of death too. So in Condemned cell Revolutionary Bhagat Singh kept notes of Urdu poetry. One piece of that is being reproduced here with Hindi and Gurmukhi transliteration. A study of this gives us a look into the deep life philosophy of his and and answers the question raised by reactionary forces that under the pressure of death he may have left his ideology of self confidence and must have moved to some religious moorings. But he was a couragesious youngmen and his source of optimism was these urdu couplets .

ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਕੋਠੜੀ ਵਿਚ ਇਹ ਸ਼ੇਅਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਨੇ ਪਾਸ ਰਖੇ ਹੋਏ ਸਨ । ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਸੀ ਆਪਨੇ ਮਨੋਬਲ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਬਣਾਈ ਰਖਣ ਦਾ । ਇਹ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਵੀ ਹੇੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਨੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾ ਗੁਜਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਹਨਾ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਵੀ ਇਕ ਝਾਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। -- ਜਗਮੋਹਨ
--------------------------------
ਯਹ ਨਾ ਥੀ ਹਮਾਰੀ ਕਿਸਮਤ ਜੋ ਵਿਸਾਲੇ ਯਾਰ ਹੋਤਾ
ਅਗਰ ਔਰ ਜੀਤੇ ਰਹਤੇ ਯਹੀ ਇਂਤਜਾਰ ਹੋਤਾ
ਤੇਰੇ ਵਾਦੇ ਪਰ ਜਿਏਂ ਹਮ ਤੋ ਯਹ ਜਾਨ ਛੁਟ ਜਾਨਾ
ਕਿ ਖੁਸ਼ੀ ਸੇ ਮਰ ਨ ਜਾਤੇ ਅਗਰ ਏਤਬਾਰ ਹੋਤਾ
-----------------------------
ਤੇਰੀ ਨਾਜੁਕੀ ਸੇ ਜਾਨਾ ਕਿ ਬਂਧਾ ਥਾ ਅਹਦੇ ਫਰਦਾ
ਕਭੀ ਤੂ ਨ ਤੋੜ ਸਕਤਾ ਅਗਰ ਇਸਤੇਵਾਰ ਹੋਤਾ
-----------------------------
ਯਹ ਕਹਾਂ ਕੀ ਦੋਸਤੀ ਹੈ (ਕਿ) ਬਨੇ ਹੈਂ ਦੋਸਤ ਨਾਸੇਹ
ਕੋਈ ਚਾਰਸਾਜ ਹੋਤਾ ਕੋਈ ਗਮ ਗੁਸਾਰ ਹੋਤਾ
----------------------------
ਕਹੂਂ ਕਿਸ ਸੇ ਮੈਂ ਕੇ ਕਯਾ ਹੈ ਸ਼ਬੇ ਗਮ, ਬੁਰੀ ਬਲਾ ਹੈ
ਮੁਝੇ ਕਯਾ ਬੁਰਾ ਥਾ ਮਰਨਾ ਅਗਰ ਏਕ ਬਾਰ ਹੋਤਾ
( ਗਾਲਿਬ)
-----------------------------
ਇਸ਼ਰਤੇ ਕਤਲ ਗਹੇ ਅਹਲੇ ਤਮੰਨਾ ਮਤ ਪੂਸ਼
ਇਦੇ ਨਜਾਰਾ ਹੈ ਸ਼ਮਸ਼ੀਰ ਕੀ ੳਰਿਆਂ ਹੋਨਾ
ਕੀ ਤੇਰੇ ਕਤਲ ਕੇ ਬਾਦ ਉਸ ਨੇ ਜਫਾ ਹੋਨਾ
ਕਿ ਉਸ ਜੁਦ ਪਸ਼ੇਮਾਂ ਕਾ ਪਸ਼ੇਮਾਂ ਹੋਨਾ
ਹੈਫ ਉਸ ਚਾਰਗਿਰਹ ਕਪੜੇ ਕੀ ਕਿਸਮਤ ਗਾਲਿਬ
ਜਿਸ ਕੀ ਕਿਸਮਤ ਮੈਂ ਲਿਖਾ ਹੋ ਆਸ਼ਿਕ ਕਾ ਗਰੇਬਾਂ ਹੋਨਾ
( ਗਾਲਿਬ)
-------------------------
ਮੈਂ ਸ਼ਮਾਂ ਆਖਿਰ ਸ਼ਬ ਹੂੰ ਸੁਨ ਸਰ ਗੁਜਸ਼ਤ ਮੇਰੀ
ਫਿਰ ਸੁਬਹ ਹੋਨੇ ਤਕ ਤੋ ਕਿਸਾ ਹੀ ਮੁਖਤਸਰ ਹੈ
------------------------
ਅਸ਼ਾ ਹੈ ਦਿਲ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹੇ ਪਾਸਬਾਨੇ ਅਕਲ
ਲੇਕਿਨ ਕਭੀ ਕਭੀ ਇਸੇ ਤੰਨਹਾ ਭੀ ਛੌੜ ਦੇ
----------------------------
ਨ ਪੂਛ ਇਕਬਾਲ ਕਾ ਠਿਕਾਨਾ ਅਭੀ ਵਹੀ ਕੈਫਿਯਤ ਹੈ ਉਸ ਕੀ
ਕਹੀਂ ਸਰੇਰਾਹ ਗੁਜਰ ਬੈਠਾ ਸਿਤਮਕਸ਼ੇ ਇੰਤਜਾਰ ਹੋਗਾ
-----------------------------
ਅਕਲ ਕਿਯਾ ਚੀਜ ਹੈ ਏਕ ਵਜਾ ਕੀ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ
ਦਿਲ ਕੋ ਮੁਦਤ ਹੂਈ ਇਸ ਕੈਦ ਸੇ ਆਜਾਦ ਕਿਯਾ
----------------------
ਨਸ਼ਾ ਪਿਲਾ ਕੇ ਗਿਰਾਨਾ ਤੋ ਸਭ ਕੋ ਆਤਾ ਹੈ
ਮਜਾ ਤੋ ਜਬ ਹੈ ਕਿ ਗਿਰਤੋਂ ਕੋ ਥਾਮ ਲੈ ਸਾਕੀ
( ਗਾਲਿਬ)
-------------------------
ਭਲਾ ਨਿਭੇਗੀ ਤੇਰੀ ਹਮ ਸੇ ਕਿਊਂ ਕਰ ਏ ਵਾਯਜ
ਕਿ ਹਮ ਤੋ ਰਸਮੇ ਮੋਹਬਤ ਕੋ ਆਮ ਕਰਤੇ ਹੈਂ
ਮੈਂ ਉਨਕੀ ਮਹਫਿਲ-ਏ- ਇਸ਼ਰਤੇ ਸੇ ਕਾਂਪ ਜਾਤਾ ਹੂੰ
ਜੋ ਘਰ ਕੋ ਫੂੰਕ ਕੇ ਦੁਨਿਆ ਮੈਂ ਨਾਮ ਕਰਤੇ ਹੈਂ
---------------------------
ਕੋਈ ਦਮ ਕਾ ਮੇਹਮਾਂ ਹੂੰ ਏ ਅਹਲੇ ਮਹਫਿਲ
ਚਰਾਗੇ ਸਹਰ ਹੂੰ ਬੂਝਾ ਚਾਹਤਾ ਹੂੰ।
ਆਬੋ ਹਵਾ ਮੈਂ ਰਹੇਗੀ ਖਿਆਲ ਕੀ ਬਿਜਲੀ
ਯਹ ਮੁਸ਼ਤੇ ਖਾਕ ਹੈ ਫਾਨੀ ਰਹੇ ਰਹੇ ਨਾ ਰਹੇ।
----------------------------
ਖੁਦਾ ਕੇ ਆਸ਼ਿਕ ਤੋ ਹੈਂ ਹਜਾਰੋਂ , ਬਨੋਂ ਮੈਂ ਫਿਰਤੇ ਹੈਂ ਮਾਰੇ ਮਾਰੇ
ਮੈਂ ਉਸ ਕਾ ਬੰਦਾ ਬਨੂੰਗਾ ਜਿਸਕੋ ਖੁਦਾ ਕੇ ਬੰਦੋਂ ਸੇ ਪਿਆਰ ਹੋਗਾ
------------------------------
ਮੈਂ ਵੁਹ ਚਿਰਾਗ ਹੂੰ ਜਿਸੇ ਫਰੋਗੇ ਹਸਤੀ ਮੈਂ
ਕਰੀਬ ਸੁਬਹ ਰੌਸ਼ਨ ਕਿਯਾ , ਬੁਝਾ ਭੀ ਦਿਯਾ
---------------------------
ਤੁਝੇ ਸ਼ਾਖੇ-ਏ-ਗੁਲ ਸੇ ਤੋੜੇਂ ਜਹੇਨਸੀਬ ਤੇਰੇ
ਤੜਪਤੇ ਰਹ ਗਏ ਗੁਲਜਾਰ ਮੈਂ ਰਾਕੀਬ ਤੇਰੇ।
--------------------------
ਦਹਰ ਕੋ ਦੇਤੇ ਹੈਂ ਮੁਏ ਦੀਦ-ਏ-ਗਿਰਿਯਾਂ ਹਮ
ਆਖਰ ਬਾਦਲ ਹੈਂ ਗੁਜਰੇ ਹੁਏ ਤੂਫਾਂ ਕੇ ਹਮ
------------------------
ਮੈਂ ਜੁਲਮਤੇ ਸ਼ਬ ਮੈਂ ਲੇ ਕੇ ਨਿਕਲੂੰਗਾ ਅਪਨੇ ਦਰ ਮਾਂਦਾ ਕਾਰਵਾਂ ਕੋ
ਸ਼ਰਰਫਸ਼ਾਂ ਹੋਗੀ ਆਹ ਮੇਰੀ ਨਫਸ ਮੇਰਾ ਸ਼ੋਲਾ ਬਾਰ ਹੋਗਾ
------------------------------
ਜੋ ਸ਼ਾਖ-ਏ-ਨਾਜੁਕ ਪੈ ਆਸ਼ਿਯਾਨਾ ਬਨੇਗਾ ਨਾ ਪਾਏਦਾਰ ਹੋਗਾ

Hindi Transliteration

यह न थी हमारी किस्मत जो विसाले यार होता
अगर और जीते रहते यही इन्तेज़ार होता
तेरे वादे पर जिऐं हम तो यह जान छूट जाना
कि खुशी से मर न जाते अगर ऐतबार होता
------------------------------
तेरी नाज़ुकी से जाना कि बंधा था अहदे फ़र्दा
कभी तू न तोड़ सकता अगर इस्तेवार होता
---------------------------
यह कहाँ की दोस्ती है (कि) बने हैं दोस्त नासेह
कोई चारासाज़ होता कोई ग़म गुसार होता
--------------------------
हूं किससे मैं के क्या है शबे ग़म बुरी बला है
मुझे क्या बुरा था मरना, अगर एक बार होता
(ग़ालिब)
----------------------------
इशरते कत्ल गहे अहले तमन्ना मत पूछ
इदे-नज्जारा है शमशीर की उरियाँ होना
की तेरे क़त्ल के बाद उसने ज़फा होना
कि उस ज़ुद पशेमाँ का पशेमां होना
--------------------------
हैफ उस चारगिरह कपड़े की क़िस्मत ग़ालिब
जिस की किस्मत में लिखा हो आशिक़ का गरेबां होना
(ग़ालिब)
---------------------------------
मैं शमां आखिर शब हूँ सुन सर गुज़श्त मेरी
फिर सुबह होने तक तो किस्सा ही मुख़्तसर है
-------------------------------
अच्छा है दिल के साथ रहे पासबाने अक़्ल
लेकिन कभी – कभी इसे तन्हा भी छोड़ दे
-----------------------------
न पूछ इक़बाल का ठिकाना अभी वही कैफ़ियत है उस की
कहीं सरेराह गुज़र बैठा सितमकशे इन्तेज़ार होगा
----------------------------
औरौं का पयाम और मेरा पयाम और है
इश्क के दर्दमन्दों का तरज़े कलाम और है
(इक़बाल)
-------------------------------
अक्ल क्या चीज़ है एक वज़ा की पाबन्दी है
दिल को मुद्दत हुई इस कैद से आज़ाद किया
-----------------------------
नशा पिला के गिराना तो सबको आता है
मज़ा तो जब है कि गिरतों को थाम ले साकी
(ग़ालिब)
------------------------------
भला निभेगी तेरी हमसे क्यों कर ऍ वायज़
कि हम तो रस्में मोहब्बत को आम करते हैं
मैं उनकी महफ़िल-ए-इशरत से कांप जाता हूँ
जो घर को फूंक के दुनिया में नाम करते हैं।
-----------------------------
कोई दम का मेहमां हूँ ऐ अहले महफ़िल
चरागे सहर हूँ बुझा चाहता हूँ।
आबो हवा में रहेगी ख़्याल की बिजली
यह मुश्ते ख़ाक है फ़ानी रहे न रहे
--------------------------
खुदा के आशिक़ तो हैं हजारों, बनों में फिरते हैं मारे-मारे
मै उसका बन्दा बनूंगा जिसको खुदा के बन्दों से प्यार होगा
------------------------------------
मैं वो चिराग हूँ जिसको फरोगेहस्ती में
करीब सुबह रौशन किया, बुझा भी दिया
---------------------------
तुझे, शाख-ए-गुल से तोडें जहेनसीब तेरे
तड़पते रह गए गुलज़ार में रक़ीब तेरे।
----------------------------
दहर को देते हैं मुए दीद-ए-गिरियाँ हम
आखिरी बादल हैं एक गुजरे हुए तूफां के हम
-------------------------------
मैं ज़ुल्मते शब में ले के निकलूंगा अपने दर मांदा कारवां को
शरर फ़शां होगी आह मेरी नफ़स मेरा शोला बार होगा
------------------------------------
जो शाख-ए- नाज़ुक पे आशियाना बनेगा ना पाएदार होगा।